Truyện cổ tích Cậu bé Tích Chu mang bức thông điệp sâu sắc về tình cảm gia đình, các em cùng tìm hiểu bức thông điệp ý nghĩa đó cũng như rèn luyện thêm về kĩ năng đọc hiểu truyện cổ tích qua một số câu hỏi đọc hiểu bên dưới.
ĐỀ SỐ 1 ĐỌC HIỂU TRUYỆN CỔ TÍCH CẬU BÉ TÍCH CHU
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi bên dưới
Ngày xưa, tại một ngôi làng, có đôi vợ chồng sonh được cậu con trai đặt tên là Tích Chu. Vì chỉ sinh được một mình Tích Chu nên bố mẹ yêu chiều cậu lắm. Vào một dạo trời đông giá rét, bố mẹ Tích Chu chẳng may mắc bạo bệnh qua đời.
Bà nội Tích Chu tuy tuổi cao sức yếu, song vì thương cháu nhỏ tuổi mồ côi, ngày ngày bà gắng sức đi làm thuê, cuốc mướn kiếm tiền nuôi Tích Chu. Khổ cực vất vả là vậy nhưng lòng bà lúc nào cũng nghĩ đến Tích Chu. Có miếng ăn ngon bà đều dành cho cậu. Những đêm hè ôi ả, giấc ngủ ngon lành của Tích Chu lại được quạt mát bởi bàn tay bà. Thấy bà thương Tích Chu, mọi người đều nói:
– Bà ơi, lòng bà thương Tích Chu cao hơn trời, rộng hơn biển. Lớn lên, Tích Chu sẽ không khi nào quên ơn bà.
Nhưng quen được nuông chiều từ nhỏ, càng lớn Tích Chu càng ham chơi. Khi thì bẻ hoa, bắt bướm, lúc lại trèo cây hái quả cùng lũ bạn. Nhiều lần bà nhắc nhở Tích Chu nhưng cậu chỉ “vâng, “dạ” rồi đợi khi bà đi làm, cậu lại chạy đi với lũ bạn.
Vì làm việc vất vả, ăn uống lại kham khổ nên bà bị ốm. Cơn sốt sầm sập kéo đến, cái khát cùng tiết trời oi bức khiến cơn sốt như đang thiêu cháy cổ họng bà.
– Tích chu ơi cho bà ngụm nước. Bà khát khô cổ rồi! Trong lúc đó, Tích Chu vẫn mê mải rong chơi với đám bạn chẳng nghĩ gì đến bà đang ốm. Bà gọi một lần…hai lần…rồi ba lần nhưng vẫn không thấy Tích Chu đáp lại. Cơn khát dày vò, cổ họng bà như đang cháy xe, bỗng chốc bà hóa thành chim và vỗ cánh bay lên trời.
Vừa đúng lúc đó Tích Chu mải chơi mãi đến khi thấy đói bụng mới chạy về nhà kiếm cái ăn. Nhìn bà biến thành chim bay đi, Tích Chu hoảng hốt kêu lên:
– Bà ơi! Bà đi đâu vậy?Bà ở lại với cháu.
[…]
Tích Chu thương bà quá và thấy vô cùng hối hận, cậu òa lên khóc. Tích Chu khóc mãi không thôi, dòng suối như đầy lên vì nước mắt của Tích Chu. Thương bà cháu Tích Chu, một cô tiên hiện ra bảo:
– Nếu cháu muốn bà trở lại thành người thì cháu phải đi lấy nước suối Cá Thần cho bà cháu uống. Đường đến đó xa lắm, cháu có đi được không?
Nghe cô nghe cô tiên nói tích chu mừng rỡ vô cùng. Cậu vội vàng hỏi đường đến suối Cá Thần rồi chẳng một phút chần chừ Tích Chu hăng hái đi ngay. Đi suốt ngày đêm, không quản nắng mưa lặn lội trên đường cô tiên còn sai một đàn chim chỉ đường dẫn lối cho Tích Chu.
Một ngày nọ, bước chân Tích Chu đến một quả núi lớn, xung quanh mây mù che phủ, tịnh quanh không một bóng người. Đang lúc Tích Chu không biết phải đi đường nào, cô tiên liền hóa thành một bà cụ. Bà cụ chỉ đường rồi tặng cho cậu nhánh cỏ thần và bảo:
– Có nhánh cỏ này, đàn sói canh giữ dòng suối sẽ để yên cho con qua.
Tích Chu cắt nhánh cỏ rất cẩn thận. Màn đêm đã buông xuống khu rừng, vô hình như đang có muôn ngàn cặp mắt dõi theo Tích Chu, cậu rất sợ nhưng nghĩ đến bà, Tích Chu lại gắng dấn bước. Cuối cùng, Tích Chu đã tìm thấy dòng suối. Lũ sói nhác thấy bóng người liền nhe nanh nhảy bồ tới .Nhớ lời bà cụ dặn, Tích Chu vội vàng giơ cao nhánh cỏ. Quả nhiên, lũ sói lập tức ngoan ngoãn, cụp đuôi để yên cho cậu đến bên suối múc nước. Tích Chu vui sướng quên cả mệt và đói, nhanh chóng băng rừng vượt núi chạy về nhà.
Về đến nơi, Tích Chu cẩn thận bón cho chim từng ngụm nước. Kỳ lạ thay, trong chốc lát, bà lại trở về hình dáng như xưa. Tích Chu sung sướng nghẹn ngào, cậu ôm chầm lấy bà. Từ đó, Tích Chu hết lòng yêu thương, chăm sóc bà. Giờ đây, Tích Chu đã hiểu được một điều, chỉ có lòng thương yêu thực sự mới có thể giữ bà ở bên cậu mãi mãi.
(Cậu bé Tích Chu, Nhà xuất bản Kim Đồng, 2017)
Câu 1 (2.0 điểm): Em hãy chỉ ra một đặc điểm của truyện cổ tích được thể hiện trong văn bản trên.
Câu 2 (2.0 điểm): Chỉ ra lời của người kể chuyện và lời của nhân vật trong đoạn văn sau:
Vừa đúng lúc đó Tích Chu mải chơi mãi đến khi thấy đói bụng mới chạy về nhà kiếm cái ăn. Nhìn bà biến thành chim bay đi, Tích Chu hoảng hốt kêu lên:
– Bà ơi! Bà đi đâu vậy?Bà ở lại với cháu.
Câu 3 (2.0 điểm): Nêu tác dụng của trạng ngữ có trong câu sau:
Vừa đúng lúc đó Tích Chu mải chơi mãi đến khi thấy đói bụng mới chạy về nhà kiếm cái ăn.
Câu 4 (2.0 điểm): Theo em, nhân vật Tích Chu đáng khen hay đáng trách? Vì sao?
Câu 5 (2.0 điểm): Từ truyện “Cậu bé Tích Chu”, em có suy nghĩ gì về tình cảm gia đình?
ĐỀ SỐ 2 ĐỌC HIỂU TRUYỆN CỔ TÍCH CẬU BÉ TÍCH CHU
Đọc đoạn trích sau và trả lời các câu hỏi bên dưới
Ngày xưa, tại một ngôi làng, có đôi vợ chồng sonh được cậu con trai đặt tên là Tích Chu. Vì chỉ sinh được một mình Tích Chu nên bố mẹ yêu chiều cậu lắm. Vào một dạo trời đông giá rét, bố mẹ Tích Chu chẳng may mắc bạo bệnh qua đời.
Bà nội Tích Chu tuy tuổi cao sức yếu, song vì thương cháu nhỏ tuổi mồ côi, ngày ngày bà gắng sức đi làm thuê, cuốc mướn kiếm tiền nuôi Tích Chu. Khổ cực vất vả là vậy nhưng lòng bà lúc nào cũng nghĩ đến Tích Chu. Có miếng ăn ngon bà đều dành cho cậu. Những đêm hè ôi ả, giấc ngủ ngon lành của Tích Chu lại được quạt mát bởi bàn tay bà. Thấy bà thương Tích Chu, mọi người đều nói:
– Bà ơi, lòng bà thương Tích Chu cao hơn trời, rộng hơn biển. Lớn lên, Tích Chu sẽ không khi nào quên ơn bà.
Nhưng quen được nuông chiều từ nhỏ, càng lớn Tích Chu càng ham chơi. Khi thì bẻ hoa, bắt bướm, lúc lại trèo cây hái quả cùng lũ bạn. Nhiều lần bà nhắc nhở Tích Chu nhưng cậu chỉ “vâng, “dạ” rồi đợi khi bà đi làm, cậu lại chạy đi với lũ bạn.
Vì làm việc vất vả, ăn uống lại kham khổ nên bà bị ốm. Cơn sốt sầm sập kéo đến, cái khát cùng tiết trời oi bức khiến cơn sốt như đang thiêu cháy cổ họng bà.
– Tích chu ơi cho bà ngụm nước. Bà khát khô cổ rồi! Trong lúc đó, Tích Chu vẫn mê mải rong chơi với đám bạn chẳng nghĩ gì đến bà đang ốm. Bà gọi một lần…hai lần…rồi ba lần nhưng vẫn không thấy Tích Chu đáp lại. Cơn khát dày vò, cổ họng bà như đang cháy xe, bỗng chốc bà hóa thành chim và vỗ cánh bay lên trời.
Vừa đúng lúc đó Tích Chu mải chơi mãi đến khi thấy đói bụng mới chạy về nhà kiếm cái ăn. Nhìn bà biến thành chim bay đi, Tích Chu hoảng hốt kêu lên:
– Bà ơi! Bà đi đâu vậy? Bà ở lại với cháu.
[…]
Tích Chu thương bà quá và thấy vô cùng hối hận, cậu òa lên khóc. Tích Chu khóc mãi không thôi, dòng suối như đầy lên vì nước mắt của Tích Chu. Thương bà cháu Tích Chu, một cô tiên hiện ra bảo:
– Nếu cháu muốn bà trở lại thành người thì cháu phải đi lấy nước suối Cá Thần cho bà cháu uống. Đường đến đó xa lắm, cháu có đi được không?
Nghe cô nghe cô tiên nói tích chu mừng rỡ vô cùng. Cậu vội vàng hỏi đường đến suối Cá Thần rồi chẳng một phút chần chừ Tích Chu hăng hái đi ngay. Đi suốt ngày đêm, không quản nắng mưa lặn lội trên đường cô tiên còn sai một đàn chim chỉ đường dẫn lối cho Tích Chu.
Một ngày nọ, bước chân Tích Chu đến một quả núi lớn, xung quanh mây mù che phủ, tịnh quanh không một bóng người. Đang lúc Tích Chu không biết phải đi đường nào, cô tiên liền hóa thành một bà cụ. Bà cụ chỉ đường rồi tặng cho cậu nhánh cỏ thần và bảo:
– Có nhánh cỏ này, đàn sói canh giữ dòng suối sẽ để yên cho con qua.
Tích Chu cắt nhánh cỏ rất cẩn thận. Màn đêm đã buông xuống khu rừng, vô hình như đang có muôn ngàn cặp mắt dõi theo Tích Chu, cậu rất sợ nhưng nghĩ đến bà, Tích Chu lại gắng dấn bước. Cuối cùng, Tích Chu đã tìm thấy dòng suối. Lũ sói nhác thấy bóng người liền nhe nanh nhảy bồ tới .Nhớ lời bà cụ dặn, Tích Chu vội vàng giơ cao nhánh cỏ. Quả nhiên, lũ sói lập tức ngoan ngoãn, cụp đuôi để yên cho cậu đến bên suối múc nước. Tích Chu vui sướng quên cả mệt và đói, nhanh chóng băng rừng vượt núi chạy về nhà.
Về đến nơi, Tích Chu cẩn thận bón cho chim từng ngụm nước. Kỳ lạ thay, trong chốc lát, bà lại trở về hình dáng như xưa. Tích Chu sung sướng nghẹn ngào, cậu ôm chầm lấy bà. Từ đó, Tích Chu hết lòng yêu thương, chăm sóc bà. Giờ đây, Tích Chu đã hiểu được một điều, chỉ có lòng thương yêu thực sự mới có thể giữ bà ở bên cậu mãi mãi.
(Cậu bé Tích Chu, Nhà xuất bản Kim Đồng, 2017)
Câu 1 (2.0 điểm): Dấu hiệu nào giúp em nhận biết văn bản trên là truyện cổ tích?
Câu 3 (2.0 điểm): Nêu tác dụng của trạng ngữ có trong câu sau:
Từ đó, Tích Chu hết lòng yêu thương, chăm sóc bà.
Câu 4 (2.0 điểm): Nêu ý nghĩa của một chi tiết kì ảo có trong truyện.
Câu 5 (2.0 điểm): Từ truyện “Cậu bé Tích Chu”, em rút ra được bài học gì về cách ứng xử với những người thân trong gia đình?