ĐỀ ĐỌC HIỂU VỀ THỂ LOẠI TRUYỆN TRUYỀN THUYẾT: VĂN BẢN “SƠN TINH, THỦY TINH”
SƠN TINH, THUỶ TINH
Hùng Vương thứ mười tám có một cô con gái tên là Mị Nương, người đẹp như hoa, tính nết hiền dịu. Vua cha yêu thương nàng hết mực, muốn kén cho con một người chồng thật xứng đáng.
Một hôm, có hai chàng trai đến cầu hôn. Một người ở vùng núi Tản Viên có tài lạ: Vẫy tay về phía đông, phía đông nổi cồn bãi; vẫy tay về phía tây, phía tây mọc lên từng dãy núi đồi. Người ta gọi chàng là Sơn Tinh. Một người ở miền biển, tài năng cũng không kém: gọi gió, gió đến ; hô mưa, mưa về. Người ta gọi chàng là Thuỷ Tinh. Một người làm chúa vùng non cao, một người làm chúa vùng nước thẳm, cả hai đều xứng đáng làm rể vua Hùng. Vua Hùng băn khoăn không biết nhận lời ai, từ chối ai, bèn cho mời các lạc hầu vào bàn bạc. Xong vua phán:
– Hai chàng đều vừa ý ta, nhưng ta chỉ có một người con gái, biết gả cho người nào? Thôi thì ngày mai, ai đem sính lễ đến trước, ta sẽ cho cưới con gái ta.
Hai chàng tâu hỏi đồ sính lễ cần sắm những gì, vua bảo: “ Một trăm ván cơm nếp, một trăm nệp bánh chưng và voi chín ngà, gà chín cựa, ngựa chín hồng mao, mỗi thứ một đôi”.
Hôm sau, mới tờ mờ sáng, Sơn Tinh đã đem đầy đủ lễ vật đến rước Mị Nương về núi.
Thủy Tinh đến sau, không lấy được vợ, đùng đùng nổi giận, đem quân đuổi theo đòi cướp lấy Mị Nương. Thần hô mưa, gọi gió, làm thành dông bão rung chuyển cả đất trời, dâng nước sông lên cuồn cuộn đánh Sơn Tinh. Nước ngập ruộng đồng, nước ngập nhà cửa, nước dâng lên lưng đồi, sườn núi, thành Phong Châu như nổi lềnh bềnh trên một biển nước.
Sơn Tinh không hề nao núng. Thần dùng phép lạ bốc từng quả đồi, dời từng dãy núi, dựng thành lũy đất, ngăn chặn dòng nước lũ. Nước sông dâng lên bao nhiêu, đồi núi cao lên bấy nhiêu. Hai bên đánh nhau ròng rã mấy tháng trời, cuối cùng Sơn Tinh vẫn vững vàng mà sức Thủy Tinh đã cạn kiệt. Thần Nước đành rút quân.
Từ đó oán nặng thù sâu, hằng năm Thủy Tinh làm mưa gió, bão lụt dâng nước đánh Sơn Tinh. Nhưng năm nào cũng vậy, vị thần nước đánh mệt mỏi, chán chê, vẫn không thắng nổi thần núi để cướp Mị Nương đành rút quân về.
(Theo Huỳnh Lý)
Câu 1: Chỉ ra một chi tiết chi tiết kì ảo có trong ngữ liệu trên. Nêu tác dụng của chi tiết kì ảo đó.
Câu 2: Chỉ ra một từ láy, một từ ghép có trong câu sau:
Nước ngập ruộng đồng, nước ngập nhà cửa, nước dâng lên lưng đồi, sườn núi, thành Phong Châu như nổi lềnh bềnh trên một biển nước.
Câu 3: Nêu đặc điểm của nhân vật trong truyền thuyết được thể hiện qua văn bản trên.
Câu 4: Truyện Sơn Tinh, Thuỷ Tinh gắn với thời đại lịch sử nào? Truyền thuyết Sơn Tinh – Thủy Tinh phản ánh hoạt động gì của người Việt cổ thời Văn Lang?
Câu 5: Nêu những hiểu biết của em vè tác hại của thiên tai, lũ lụt hằng năm. Trình bày khoảng 70 chữ.